مدارک انحصار وراثت + مراحل آن

مدارک مورد نیاز انحصار وراثت

برای انجام مراحل انحصار وراثت، وراث متوفی نیاز به مدارک انحصار وراثت برای ارئه دارند که در زیر به تک تک آنها اشاره خواهیم کرد.

برای اطلاع از انحصار وراثت و شرایط آن به صفحه انحصار وراثت نیک وکیل مراجعه کنید.

مدارک مربوط به متوفی

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی متوفی
• گواهی فوت متوفی که از طرف اداره ثبت احوال صادر می‌شود
• آخرین مدرک تحصیلی متوفی (در صورت تمایل)
• سند ازدواج (برای متوفیان متأهل)

مدارک مربوط به وراث متوفی

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی تمام وراث
• اصل و کپی سند ازدواج (برای وراث متأهل)
• حضور تمام وراث در یکی از مراحل رسیدگی (در صورت عدم امکان حضور، وکالتنامه رسمی به یکی از وراث یا اشخاص دیگر داده می‌شود)

مدارک مربوط به اموال و دارایی های متوفی

• لیست کامل اموال و دارایی‌های متوفی شامل املاک، سهام، حساب‌های بانکی، خودرو و …
• مدارک مربوط به اموال و دارایی‌ها مانند سند مالکیت، اسناد بانکی، کارت خودرو و …

مدارک تکمیلی انحصار وراثت

• وصیت نامه متوفی (در صورت وجود)
• گواهی حصر وراث (در صورت وجود)
• وکالتنامه به یکی از وراث یا اشخاص دیگر (در صورت عدم امکان حضور تمام وراث به صورت اختیاری)

مراجع دارای صلاحیت برای انحصار وراثت

طبق قانون و آیین‌نامه اجرایی، مراجع صالح برای رسیدگی به امور مربوط به انحصار وراثت، بر اساس آخرین محل اقامت متوفی تعیین می‌شود.

دو مرجع اصلی برای رسیدگی به امور انحصار وراثت وجود دارد:

1. شورای حل اختلاف: رسیدگی به اموال و دارایی‌های کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان
2. دادگاه عمومی: رسیدگی به اموال و دارایی‌های ۵۰۰ میلیون تومان و بیشتر و همچنین موارد خاص

مراحل انحصار وراثت

جمع آوری مدارک

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی متوفی و تمام وراث
• اصل و کپی سند ازدواج (برای وراث متأهل)
• گواهی فوت متوفی
• لیست کامل اموال و دارایی‌های متوفی
• مدارک مربوط به اموال و دارایی‌ها (مانند سند مالکیت، اسناد بانکی، کارت خودرو و …)
• وصیت نامه متوفی (در صورت وجود)
• گواهی حصر وراث (در صورت وجود)
• وکالتنامه (در صورت عدم امکان حضور تمام وراث)

انتخاب مرجع صالح

با توجه به محل اقامتگاه آخرین اقامتگاه متوفی، یکی از مراجع زیر را انتخاب کنید:

• شورای حل اختلاف: برای اموال و دارایی‌های کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان
• دادگاه عمومی: برای اموال و دارایی‌های ۵۰۰ میلیون تومان و بیشتر و همچنین موارد خاص

مراجعه به مرجع صالح

• به همراه مدارک لازم به مرجع صالح (شورای حل اختلاف یا دادگاه عمومی) مراجعه کنید.
• در صورت عدم آگاهی از محل اقامتگاه متوفی، به دادگاه عمومی محل فوت متوفی مراجعه کنید.

تکمیل فرم‌های مربوطه

فرم‌های مربوط به درخواست انحصار وراثت را در مرجع صالح دریافت و تکمیل کنید.

ارائه مدارک و پرداخت هزینه‌ها

• مدارک لازم را به همراه فرم‌های تکمیل شده به مرجع صالح ارائه دهید.
• هزینه‌های مربوط به تمبر، دفاتر، کارشناسی (در صورت نیاز) و حق الوکاله وکیل (در صورت استفاده از وکیل) را پرداخت کنید.

دریافت گواهی انحصار وراثت

پس از بررسی مدارک و طی مراحل قانونی، گواهی انحصار وراثت به شما داده خواهد شد.

نکات لازم برای فرآیند انحصار وراثت

• تمام مدارک باید به صورت اصل و کپی ارائه شوند.
• در صورت ناتوانی یا فوت یکی از وراث، لازم است مدارک مربوط به آنها مانند گواهی حصر وراث یا صلح نامه ارائه شود.
• برای کودکان و افراد محجور، باید قیم یا سرپرست قانونی آنها به همراه مدارک مربوطه به مراجع ذیصلاح مراجعه کنند.
• هزینه های مربوط به انحصار وراثت شامل هزینه تمبر، دفاتر، کارشناسی (در صورت نیاز) و حق الوکاله وکیل (در صورت استفاده از وکیل) است.
• محل اقامتگاه منظور آخرین مکانی است که متوفی در آن سکونت داشته و به عنوان محل زندگی خود به آن شناخته می‌شده است.
• در صورت عدم آگاهی از محل اقامتگاه متوفی، مرجع صالح دادگاه عمومی محل فوت متوفی خواهد بود.
• برای اموال و دارایی‌های مشاع (اموالی که بین دو یا چند نفر مشترک است) صرف نظر از ارزش آنها، رسیدگی به امور انحصار وراثت در دادگاه عمومی انجام می‌شود.
• در صورت وجود اختلاف بین وراث در مورد مرجع صالح، دادگاه عمومی محل اقامتگاه متوفی به موضوع رسیدگی خواهد کرد.

سوالات متداول

آیا می توان بدون انحصار وراثت، ارث را تقسیم کرد؟

خیر، تقسیم ارث بدون انحصار وراثت غیرقانونی و فاقد اعتبار است.

آیا انحصار وراثت الکترونیکی امکان‌پذیر است؟

بله، در حال حاضر امکان ثبت درخواست انحصار وراثت به صورت الکترونیکی در برخی از استان ها وجود دارد.

از کجا می توان وکیل انحصار وراثت پیدا کرد؟

• کانون وکلای دادگستری
• مراکز مشاوره حقوقی
• جستجوی آنلاین
• سایت نیک وکیل