یکی از ابزارهای حقوقی که افراد می‌توانند برای دریافت حق خود در صورت وقوع جرم از آن استفاده کنند شکایت کیفری است. در این مقاله، به طور مفصل به مفهوم شکایت کیفری، شرایط طرح آن، مراحل رسیدگی و نکات مهمی که باید در این زمینه بدانید، خواهیم پرداخت.
شکایت کیفری چیست؟
شکایت کیفری، یک مرحله قانونی است که فردی که مورد جرم قرار گرفته، علیه فرد یا افرادی که مرتکب جرم شده‌اند، طرح می‌کند. این شکایت با هدف رسیدگی به جرم، تعیین مجازات برای مجرم و جبران خسارات وارده به شاکی مطرح می‌شود.
جرایم کیفری کدامند ؟
جرایم کیفری به دسته‌های مختلفی مانند جرایم علیه اشخاص (قتل، ضرب و جرح)، جرایم علیه اموال (سرقت، کلاهبرداری)، جرایم علیه امنیت کشور و… تقسیم می‌شوند.
شرایط طرح شکایت کیفری
برای طرح شکایت کیفری، باید شرایط و مراحل زیر فراهم باشد:
- وقوع جرم: عمل مجرمانه باید قابل اثبات و مشخص باشد.
- شاکی خصوصی: فردی است که جرم بر روی او انجام شده و شاکی خصوصی مجرم است.
- متهم: شخصی است که به جرم مرتکب شده است.
- صلاحیت دادگاه: دادگاهی که به پرونده رسیدگی می‌کند باید صلاحیت رسیدگی به جرم ارتکابی را داشته باشد.
مراحل رسیدگی به شکایت کیفری چیست ؟
رسیدگی به شکایت کیفری به طور کلی شامل یک سری مراحل است که در زیر به آنها اشاره شده است :
- طرح شکایت: شاکی با مراجعه به دادسرا و تنظیم شکایت‌نامه، شکایت خود را طرح می‌کند.
- تحقیقات مقدماتی: دادستان یا بازپرس با بررسی شکایت و انجام تحقیقات مقدماتی، به جمع‌آوری ادله و شواهد می‌پردازد.
- صدور کیفرخواست: در صورتی که دلایل کافی برای اثبات جرم وجود داشته باشد، دادستان کیفرخواست صادر می‌کند و پرونده به دادگاه کیفری ارسال می‌شود.
- رسیدگی دادگاه: دادگاه به طور علنی به پرونده رسیدگی کرده و با بررسی ادله و دفاعیات طرفین، حکم مقتضی را صادر می‌کند.
نکات شکایت کیفری
- مهلت طرح شکایت: برای طرح شکایت کیفری، مهلت هایی مشخص وجود دارد که در صورت گذشت از این مهلت‌ها، طرح شکایت ممکن نیست.
- حق شاکی: شاکی در جریان رسیدگی به پرونده، حقوقی از جمله حق شکایت، حق دفاع، حق استیناف و حق درخواست اعاده دادرسی را دارد.
- هزینه‌های دادرسی: طرح شکایت کیفری مستلزم پرداخت هزینه‌های دادرسی است.
- مشاوره با وکیل: توصیه می‌شود قبل از طرح شکایت کیفری، با یک وکیل پایه یک دادگستری و یا وکیل کیفری مشورت کنید تا از حقوق خود به بهترین نحو دفاع کنید. نیک وکیل این امکان را برای شما فراهم کرده که با کمترین هزینه وکیل کیفری مورد نضر خود را اتخاذ کنید.
تفاوت شکایت کیفری و شکایت حقوقی جیست ؟
شکایت کیفری با شکایت حقوقی فرق هایی دارد. در شکایت کیفری، هدف مجازات مجرم و دریافت حق عمومی است، در حالی که در شکایت حقوقی، هدف جبران خسارت وارده به شاکی می باشد.
شکایت کیفری یکی از مهم‌ترین ابزارهای حقوقی برای مقابله با جرم و احقاق حق است. با آگاهی از شرایط و مراحل طرح شکایت کیفری، می‌توانید از حقوق خود به نحو مطلوب دفاع کنید.
سوالات متداول
چه زمانی باید شکایت کیفری کرد؟
هنگامی که جرمی علیه شما یا اموال‌تان مرتکب شده باشد.
به کجا باید شکایت کرد؟
به نزدیک‌ترین دادسرا یا کلانتری.
چه مدارکی برای شکایت نیاز است؟
مدارک شناسایی، مدارک مربوط به جرم (مانند عکس، فیلم، گزارش پزشکی)، گواهی شهود و هر مدرک دیگری که بتواند جرم را ثابت کند.
مراحل شکایت کیفری چیست؟
- ثبت شکایت: ارائه شکایت به دادسرا یا کلانتری.
- تحقیقات مقدماتی: بازجوئی از شاکی و متهم، جمع‌آوری ادله.
- صدور کیفرخواست: در صورت وجود ادله کافی، دادستان کیفرخواست صادر می‌کند.
- رسیدگی دادگاه: رسیدگی به پرونده در دادگاه و صدور حکم.
مدت زمان رسیدگی به پرونده چقدر است؟
مدت زمان رسیدگی به پرونده به پیچیدگی پرونده و نوع جرم بستگی دارد و متغیر است.
هزینه شکایت کیفری چقدر است؟
در بسیاری از موارد، هزینه شکایت کیفری رایگان است.
