حقوق دختر در دوران نامزدی

در فرهنگ ما، نامزدی به عنوان مقدمه‌ای برای ازدواج رسمی شناخته می‌شود. با این حال، گاهی اوقات پیش می‌آید که یکی از طرفین، به دلایلی از ادامه این مسیر منصرف می‌شود. در این مقاله، به بررسی حقوق دختر در دوران نامزدی خواهیم پرداخت.

حقوق دختر در دوران نامزدی

با توجه به قانون، در صورت به هم خوردن نامزدی، دختر ممکن است از جهات زیر صاحب حقوقی شود:

استرداد هدایای نامزدی

مطابق ماده ۱۰۳۷ قانون مدنی:

«هر یک از نامزدها می‌توانند در صورت به هم خوردن نامزدی، هدایایی که به طرف مقابل داده شده است را مطالبه کنند، مشروط بر اینکه هدایا موجود باشد.»

بنابراین اگر پسری در دوران نامزدی هدایایی به دختر داده باشد (مثل انگشتر، طلا، گوشی موبایل یا سایر هدایا)، دختر می‌تواند این هدایا را بازگرداند یا در صورتی که هدایای خاصی از سوی خانواده پسر داده شده، تقاضای بازپس‌گیری داشته باشند.

جبران خسارت معنوی یا مالی

اگر فسخ نامزدی به دلایل غیرمنطقی و همراه با آسیب روانی یا اجتماعی شدید باشد (مثلاً پخش شایعات یا وارد کردن لطمه به آبرو)، دختر می‌تواند طبق قواعد مسئولیت مدنی، مطالبه خسارت کند. البته در این خصوص نیاز به اثبات ضرر و زیان و میزان آن در دادگاه وجود دارد.

تعیین تکلیف مهریه یا شیربها

اگر در دوران نامزدی توافقی درباره مهریه یا شیربها صورت گرفته باشد، بسته به شرایط توافق و اینکه عقد نکاح ثبت شده یا خیر، امکان مطالبه یا استرداد این مبالغ وجود دارد. در صورتی که عقد نکاحی انجام نشده باشد، اصولاً مهریه‌ای به صورت قانونی به وجود نیامده است.

جایگاه نامزدی در قانون ایران

بر اساس قوانین ایران، نامزدی یا «وعده ازدواج» به معنای تعهد به ازدواج در آینده است، اما این تعهد الزام قانونی برای انجام ازدواج ایجاد نمی‌کند. طبق ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی:

«وعده ازدواج ایجاد الزام برای عقد نکاح نمی‌کند، هرچند که تمام یا قسمتی از مهریه تعیین شده باشد.» به عبارت دیگر، هیچ‌یک از طرفین نمی‌توانند طرف مقابل را مجبور به ازدواج و یا ادامه ی ارتباط کنند.

آیا دختر می‌تواند به اجبار ازدواج را پیگیری کند؟

خیر. بر اساس قانون، وعده ازدواج الزامی برای عقد نکاح ایجاد نمی‌کند و هیچ‌یک از طرفین حق اجبار طرف مقابل به ازدواج را ندارند.

چه مدارکی برای مطالبه حقوق دختر پس از فسخ نامزدی لازم است؟

• رسید یا شهادت شهود برای دریافت هدایای نامزدی
• مدارک پزشکی یا روانشناسی برای اثبات آسیب‌های وارد شده (در صورت مطالبه خسارت)
• قرارداد یا توافق‌نامه مکتوب در خصوص مهریه یا شیربها (در صورت وجود)

توصیه‌های حقوقی در صورت فسخ نامزدی

• ابتدا از طریق گفت‌وگوی دوستانه برای بازپس‌گیری هدایا یا جبران خسارت اقدام کنید.
• در صورت عدم توافق، می‌توانید با مشاوره یک وکیل مجرب، طرح دعوا در دادگاه حقوقی نمایید.
• بهتر است مستندات لازم (عکس هدایا، رسید خرید، شهود) را جمع‌آوری کنید.

پیگیری حقوق دختر در فسخ نامزدی ‎

اگر دختری در دوران نامزدی با همچین مشکلی مواجه شود و نتواند مشکل را حل کند به طور کلی قانون حق و حقوقی برای این دختر در نظر نخواهد گرفت چون عقد نکاحی صورت نگرفته تا بخواهد قانونی برای طرف مقابل ایجاد کند تا به تعهدات خود عمل کند.

اما برهم خوردن هر رابطه ای ممکن است آسیب شدید روحی برای طرفین داشته باشد.

حال اگر این بین عقد صورت گرفته باشد شرایط فرق خواهد کرد و مسائل حقوقی در جریان خواهد افتاد و طرف مقابل دعوا می تواند مطالبات خود را از همسر خود دریافت کند.

شما می توانید برای پیگیری مشکلات این چنینی از یک وکیل خانواده در مجموعه حقوقی نیک وکیل کمک بگیرید.

سوالات متداول

آیا نامزدی الزام قانونی برای ازدواج ایجاد می‌کند؟

خیر، طبق قانون مدنی وعده ازدواج الزام قانونی برای عقد نکاح ایجاد نمی‌کند.

آیا دختر می‌تواند در دوران نامزدی هدایا را پس بگیرد؟

بله، در صورت فسخ نامزدی و موجود بودن هدایا، دختر می‌تواند هدایا را بازپس گیرد یا نگه دارد.

اگر پسر نامزدی را فسخ کند، دختر می‌تواند خسارت بگیرد؟

بله، اگر دختر بتواند ضرر معنوی یا مادی ناشی از فسخ را اثبات کند، می‌تواند مطالبه خسارت کند.

آیا تعیین مهریه در دوران نامزدی باعث ایجاد حق مهریه می‌شود؟

خیر، تا زمانی که عقد رسمی نکاح صورت نگیرد، مهریه به‌صورت قانونی ایجاد نمی‌شود.

در صورت فسخ نامزدی، شیربها به دختر تعلق می‌گیرد؟

در صورت توافق، دختر می‌تواند مبلغ شیربها یا هزینه‌های پرداختی را مطالبه کند.